NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
قُتَيْبَةُ
بْنُ سَعِيدٍ
حَدَّثَنَا
يَعْقُوبُ
يَعْنِي
الْإِسْكَنْدَرَانِيَّ
عَنْ عَمْرٍو
عَنْ
الْمُطَّلِبِ
عَنْ جَابِرِ
بْنِ عَبْدِ
اللَّهِ
قَالَ شَهِدْتُ
مَعَ رَسُولِ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
الْأَضْحَى
بِالْمُصَلَّى
فَلَمَّا
قَضَى
خُطْبَتَهُ
نَزَلَ مِنْ
مِنْبَرِهِ
وَأُتِيَ
بِكَبْشٍ
فَذَبَحَهُ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
بِيَدِهِ
وَقَالَ
بِسْمِ
اللَّهِ وَاللَّهُ
أَكْبَرُ هَذَا
عَنِّي
وَعَمَّنْ
لَمْ يُضَحِّ
مِنْ أُمَّتِي
Câbir b. Abdillah'dan
demiştir ki:
Ben Resulullah'la
birlikte kurban bayramında namazgâhda bulundum. Hutbeyi bitirince minberinden
indi. Bir koç getirildi. Resûlullah (S.A.V.) de o koç'u "bismillah vallahu
ekber hazâ annî ve ammen lem yüdahhi min ümmeti:
"Allah'ın adıyla
(başlıyorum) Allah büyüktür şu (koç) benim için ümmetimden kurban kes(e) meyen
kimseler içindir" diyerek kesti.
İzah:
Tirmizî, edahi; Ahmed
b. Hanbel, III-8, 356, 362.
Resul-ü Zişan Efendimiz
bayram hutbelerini bazan ayak üstünde ve düz yerde, bazan da deve üzerinde irad
ederdi.[İbn Mâce, ikametüssala] Nitekim 1141 numaralı hadis-i şerifte Peygamber
Efendimiz'in fıtır bayramı hutbesini okuduğu anlatılırken -minber sözü
geçmemektedir. Fakat mevzu-muzu teşkil eden bu hadis-i şerifte geçen
"hutbeyi bitirince minberinden indi" cümlesi, Resulü Ekrem'in kurban
bayramı hutbesini minber üzerinde okuduğunu ifade etmektedir.
Hafız îbn Hacer de
Buharînin rivayet ettiği "Resûlullah (S.A.V.) hutbeyi bitirince
indi"[Buhârî, İydeyn] mealindeki cümlede geçen indi kelimesini açıklarken
"aslında Hz. Peygamber'in sözkonusu hutbeyi minber üzerinde değil yerde
okuduğunu ve Ebû Said hadisinde [Buhârî, İydeyn] de bu gerçeğin açıkça ifade
edildiğini" söylüyor. Ravinin buradaki nezele fiilini hakiki manası olan
yüksek bir yerden aşağı inmek anlamında değil de "bir yerden diğer bir
yere intikal etti" anlamında kullanmış olması gerektiğini
vurguluyor.[Fethul Bari tbn Hacer 111-119.]
Bezi yazarı, mevzumuzu
teşkil eden hadis-i şerifte minber kelimesinin açıkça zikredilmiş olmasının
Hafız İbn Hacer'in bu izahını geçersiz kıldığına dikkati çekerek burada geçen
minberin, bugünkü manada bir minber anlamında kullanılmış olması gerektiğini,
meseleyi başka türlü halletmenin imkânsız olduğunu ve mevzumuzu teşkil eden
hadisin sıhhat yönünden bu mevzudaki diğer hadislerden daha sağlam olduğu
isbatlanabildiği takdirde, Hz. Peygamber'in bayram hutbelerini; bazan minber
üzerinde okuduğunu kabul etmek gerektiğini söylüyor.